İngiltere merkezli içecek devi Lipton, Türkiye’de 39 yıldır sürdürdüğü üretim faaliyetlerinde tarihi bir dönüşüm kararı aldı. Şirket, Rize’nin Pazar ve Fındıklı ilçelerinde bulunan yaş çay işleme tesislerini Öz-Gür Çay A.Ş.’ye devretmek üzere anlaşmaya vardığını duyurdu.
Satış süreci, Rekabet Kurulu’nun onayına sunulmuş durumda.
Unilever’den Ayrılış Sonrası Küresel Yeniden Yapılanma
Lipton Teas and Infusions tarafından yapılan açıklamada, bu adımın 2022 yılında Unilever’den ayrılarak bağımsız bir marka haline gelmesinin ardından yürütülen küresel dönüşüm stratejisinin bir parçası olduğu belirtildi.
Şirket, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Lipton Teas and Infusions ile Öz-Gür Çay A.Ş. arasında, Rize Pazar ve Fındıklı’daki yaş çay işleme tesislerimizin mülkiyetine sahip Lipton Çay Üretim A.Ş. hisselerinin devri için anlaşmaya varılmıştır. Bu adım, yalnızca çay seçme, harmanlama ve tüketiciye ulaştırma faaliyetlerine odaklanan yeni stratejimizin bir parçasıdır.”
Türkiye’den Tamamen Çekilmiyor
Her ne kadar üretim tesislerinin devri “Lipton Türkiye’den çıkıyor mu?” tartışmalarını gündeme getirse de, şirket Türkiye pazarından tamamen çekilmeyecek.
Lipton’un mevcut tüzel kişiliği olan Lipton Gıda ve Çay Sanayi ve Ticaret A.Ş., Türkiye’de faaliyetlerine devam edecek.
2025 yılında 30 milyon Euro yatırımla Sakarya’da açılan yeni çay harmanlama ve paketleme tesisi, markanın Türkiye’deki ana operasyon üssü olarak faaliyetlerini sürdürecek.
Yerli Üreticiyle Stratejik İş Birliği
Lipton’un tesislerini devrettiği Öz-Gür Çay A.Ş., Rize merkezli yerli bir üretici olarak son yıllarda büyüme ivmesini artıran şirketler arasında yer alıyor. Bu devrin ardından Öz-Gür Çay, Lipton’un tedarik zincirine entegre olarak Lipton markalı ürünlerin üretim süreçlerinde dolaylı rol üstlenecek.
“Sürdürülebilirlik Odaklı Dönüşüm”
Lipton yönetimi, Türkiye’de çay üretiminden tamamen çekilmese de artık doğrudan üretici konumundan çıkıp “marka yönetimi ve kalite denetimi” odaklı bir modele geçiyor.
Bu durum, küresel gıda devlerinin son yıllarda uyguladığı “varlık hafifletme” (asset-light) stratejisine benziyor.
Uzmanlara göre bu karar, artan enerji maliyetleri, iş gücü giderleri ve döviz bazlı girdi fiyatlarının baskısı altında çok uluslu şirketlerin üretim risklerini yerel ortaklara devretme eğiliminin bir yansıması.
Ekonomik ve Sektörel Etkiler
Lipton’un bu adımı, Türkiye’nin çay sektöründe dışa bağımlılığın azalması ve yerli üreticilerin güçlenmesi açısından da yeni bir dönemin habercisi olarak yorumlanıyor.
Çay üreticileri, yerel markaların küresel markalarla aynı tedarik zincirine girmesinin, kalite standartlarını yükselteceği ve ihracat fırsatlarını artıracağı görüşünde.
Sonuç: Bir Dönem Kapanıyor, Yeni Ortaklık Dönemi Başlıyor
Lipton’un Rize’deki 39 yıllık üretim faaliyetlerinin son bulması, Türkiye çay endüstrisinde tarihi bir kırılma noktası olarak değerlendiriliyor.
Ancak şirketin Sakarya’daki yatırımı ve Öz-Gür Çay ile kurulan ortaklık yapısı, bu sürecin bir “veda” değil, yeni bir iş modeliyle yeniden yapılanma hamlesi olduğunu gösteriyor.
