ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Washington’daki görüşmesinde dikkatler yalnızca yapılan açıklamalara değil, Trump’ın yakasındaki ayrıntıya da çevrildi. Başkan Trump’ın görüşmeye F-35 savaş uçaklarını simgeleyen bir rozetle katılması, uluslararası medyada “mesaj yüklü sembol” olarak değerlendirildi.
Diplomatik Rozet Geleneği
Geçmişte ABD’li siyasetçilerin diplomatik temaslarda semboller üzerinden mesaj verdiği biliniyor. Eski Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, anılarında, yabancı liderlerle yaptığı görüşmelerde taktik olarak broş ve rozet seçimine önem verdiğini, bunun çoğu kez resmi açıklamalardan daha fazla anlam taşıdığını anlatmıştı.
Trump’ın da Erdoğan’la basına açık görüşme sırasında F-35 rozeti takması, Türkiye ile uzun süredir kriz başlığı olan savaş uçağı programına doğrudan bir gönderme olarak yorumlandı.
F-35 Krizi ve Türkiye
Türkiye, yıllarca F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programı’nın ortağı olmuş, parça üretimine katkı sağlamıştı. Ancak 2019’da Rus yapımı S-400 hava savunma sistemini satın almasının ardından Washington yönetimi Türkiye’yi programdan çıkarmıştı. Bu adım iki ülke arasında ciddi bir güven bunalımına yol açmıştı.
Bugün Trump’ın taktığı rozet, bu sürecin sembolik bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, rozetin Ankara’ya yönelik bir “mesaj” olabileceğini, Washington’un Türkiye ile savunma ilişkilerinde yeni bir sayfa açma niyetinde olup olmadığının merak edildiğini belirtiyor.
Uluslararası Yansımalar
ABD medyasında bazı yorumcular rozetin, “Türkiye’nin F-35 programına dönüşünün kapalı kapılar ardında masada olabileceği” şeklinde yorumlanabileceğini savundu. Bazı uzmanlar ise Türkiye’nin F-35 programına döneceğinin sinyalleri olduğunu ifade etti. Öte yandan İsrail basını ise Trump’ın bu seçimiyle “bölgesel güç dengelerine gönderme yaptığını” yazdı.
Rozet krizi şimdiden sosyal medyada gündem olurken, Washington’daki diplomatik çevreler önümüzdeki günlerde yapılacak resmi açıklamalara odaklanmış durumda.
