İsveç Ulaştırma Ajansı, Baltık Denizi’nde GPS sinyal bozulmalarının olağan hale geldiğini açıklayarak bu durumdan Rusya’yı sorumlu tuttu. 2025’in ilk sekiz ayında 733 olay rapor edildi; oysa 2023 genelinde sadece 55 vaka kaydedilmişti. Ajans Başkanı Andreas Holmgren, kesintilerin hem hava hem deniz taşımacılığını etkilediğini vurgulayarak, “Bu, sivil havacılık için ciddi bir güvenlik tehdidi” dedi.
Geçtiğimiz günlerde Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in uçağı da GPS karışıklığından etkilendi. Pilotlar inişi kağıt haritalarla yapmak zorunda kaldı ancak uçak güvenle piste indirildi. Brüksel, olayı “Rusya’nın açık müdahalesi” olarak nitelendirerek Avrupa’nın savunma kapasitesini artırma kararlılığını yineledi.
Bölgesel ve uluslararası tepkiler
İsveç, Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya, haziran ayında Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Konseyi’ne başvurmuştu. ICAO, Moskova’ya yükümlülüklerini yerine getirmesi çağrısında bulundu. Ancak İsveçli yetkililere göre aksine kesintiler daha da arttı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise iddiaları “yanlış bilgi” olarak nitelendirerek reddetti. İngiltere Sivil Havacılık Kurumu GPS’in uçuş sistemlerinde tek başına belirleyici olmadığını, doğrudan seyrüseferi felce uğratmayacağını belirtti.
Artış savaşla bağlantılı
Bulgaristan Sivil Havacılık Otoritesi, 2022’de Ukrayna savaşının başlamasından bu yana GPS kesintilerinde gözle görülür bir artış yaşandığını bildirdi. Uzmanlara göre bu tür jamming (sinyal karıştırma) faaliyetleri genellikle askeri operasyonların yan ürünü olarak ortaya çıkıyor. Ancak Avrupa ülkeleri, bu gelişmeleri Kremlin’in bölgesel güvenliği zayıflatmaya yönelik stratejisinin parçası olarak değerlendiriyor.
