İran ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), nükleer tesislerde denetimlerin yeniden başlatılması da dahil olmak üzere iş birliğini yeniden tesis etmek amacıyla Kahire’de bir anlaşma imzaladı. Bu süreçte Mısır, anlaşmanın tesis edilmesini ve güçlendirilmesini destekledi.
Toplantıya katılanlar:
- Mısır Dışişleri Bakanı: Bedir Abdüllati
- İranlı Mevkidaşı: Abbas Arakçi
- IAEA Genel Direktörü: Rafael Grossi
Anlaşma, Fransa, Almanya ve İngiltere’nin 28 Ağustos’ta İran’a yönelik yaptırımları yeniden uygulama sürecini başlattığı hassas bir dönemde yapıldı.
Önceki Gelişmeler
- 2 Temmuz’da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, parlamento tarafından kabul edilen ve IAEA ile tüm iş birliğini askıya alan yasayı imzaladı.
- Bu adım, Haziran ayında İsrail ile İran arasında yaşanan 12 günlük savaş sonrası geldi; bu savaş sırasında İsrail ve ABD, İran’ın nükleer tesislerine saldırmıştı.
- Savaşın ardından, IAEA denetiminde olan tek tesis Rus teknik desteğiyle faaliyet gösteren Buşehr Nükleer Santrali oldu.
IAEA denetçileri, 27 Ağustos’ta başlayan iki günlük süreçte yakıt değişim prosedürünü gözlemledi. Ancak, savaşın başladığı 13 Haziran’dan bu yana İran’ın neredeyse bomba seviyesindeki nükleer stoklarını doğrulayamadı. BM nükleer denetleme ajansı, durumu “ciddi bir endişe kaynağı” olarak değerlendirdi.
Mısır’ın Rolü
Mısır, İran ile IAEA arasındaki iş birliğinin yeniden tesis edilmesini destekleyerek bölgesel istikrar ve nükleer denetimin sürdürülmesi yönünde önemli bir diplomatik adım attı. İran Dışişleri Bakanlığı ise IAEA ile yapılacak görüşmelerin “karmaşık” olacağını açıklamıştı.
Bu anlaşma, Haziran’daki hava savaşları ve İran’ın kritik nükleer tesislerine yapılan saldırılar sonrası bozulan ilişkileri normalleştirmeye yönelik bir adım olarak öne çıkıyor.
