ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’ın uzun süredir gündemde olan F-35 savaş uçağı talebine onay vermeye hazır olduğunu açıkladı. Reuters’ın aktardığı bilgilere göre Riyad, aylar önce 48 adet F-35 için resmi başvurusunu yapmış ve milyarlarca dolarlık bu alım Pentagon’un teknik değerlendirmesinden geçmişti. Lockheed Martin üretimi en gelişmiş savaş uçakları arasında yer alan F-35’lere ilgi duyan Suudi yönetimi, 2025’in başında Trump’a doğrudan talepte bulunmuştu. Beyaz Saray’dan üst düzey bir yetkili, Trump’ın konuyu Veliaht Prens’le yüz yüze görüşmek istediğini ve nihai kararın bu görüşmenin ardından kesinleşeceğini belirtmişti.
Riyad’ın Askeri Modernizasyon Planı
ABD’nin küresel ölçekte en büyük silah müşterisi olan Suudi Arabistan, özellikle İran kaynaklı tehditlere karşı hava kuvvetlerini yenilemeyi hedefliyor. F-35 alımı, Riyad’ın iki yeni filo oluşturma planının önemli bir parçası olarak görülüyor. Suudi Hava Kuvvetleri şu anda Boeing üretimi F-15’lerin yanı sıra Avrupa yapımı Tornado ve Typhoon uçaklarını kullanıyor.
Kaşıkçı Gölgesi Kongre’nin Tutumunu Belirliyor
Satışın resmileşmesi halinde süreç Kongre’nin onayına takılabilir. 2018’de Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi sonrası ABD Kongresi, Riyad’a yönelik silah satışlarına sert şekilde karşı çıkmıştı. Washington’daki birçok yasa koyucu, Suudi Arabistan’la askeri iş birliğinin derinleştirilmesi konusunda hâlâ temkinli davranıyor.
İsrail’den Net Mesaj: “Normalleşme Olmadan F-35 Olmaz”
Axios’un haberine göre İsrailli yetkililer, Washington’la yürütülen temaslarda F-35 satışının Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki diplomatik normalleşmeye bağlanması gerektiğini iletti. Tel Aviv yönetimi, karşılıksız yapılacak bir satışın “bölgesel dengeleri bozabileceği ve hata olacağı” görüşünde.
İsrailli muhalefet figürü Yair Golan ise bu adımın Ortadoğu’da yeni bir silahlanma yarışı başlatabileceğini, İsrail’in yıllardır sahip olduğu üstünlüğü zayıflatabileceğini söyledi. Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir de İsrail’in bölgedeki hava üstünlüğünü korumasının hayati olduğunu vurgulayarak, “Ortadoğu’da yanılgıya yer yok. Uzlaşmaya açık herkese el uzatıyoruz ancak üstünlüğümüzü kaybedemeyiz” ifadelerini kullandı.
Sonuç
Trump’ın vereceği nihai karar, hem Washington-Riyad ilişkileri hem de bölgesel güvenlik dengeleri açısından kritik önem taşıyor. Kongre’nin tutumu, İsrail’in itirazları ve diplomatik pazarlıkların seyri, F-35 satışının kaderini belirleyecek ana başlıklar olarak öne çıkıyor.
