ABD yönetiminin Gazze için hazırladığı 21 maddelik kapsamlı ateşkes planı basına sızdı. The Times of Israel’in aktardığına göre, teklifin mimarı ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff. Plan, yalnızca savaşı bitirmeyi değil, aynı zamanda Filistin Devleti’ne giden yolu da açmayı hedefliyor.
Esirler ve Ateşkesin İlk Adımları
Plana göre, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları duracak, Hamas ateşkesi kabul edecek ve savaş derhal sona erecek. İsrail ordusu kademeli olarak geri çekilecek.
- İsrail’in anlaşmayı kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 48 saat içinde tüm İsrailli esirlerin –sağ ya da ölü– iade edilmesi şart koşuluyor.
- Karşılığında, İsrail yüzlerce Filistinli mahkûmu serbest bırakacak, savaş boyunca esir alınan binlerce Gazze sakininin ve hayatını kaybedenlerin naaşlarını teslim edecek.
- Barış içinde bir arada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek; ayrılmak isteyenlere ise güvenli geçiş hakkı tanınacak.
Gazze’nin Yeniden İnşası ve İnsani Yardım
Teklifte insani yardım konusu özel bir yer tutuyor:
- Ocak 2025’teki anlaşmada öngörülen miktardan az olmamak üzere günde 600 kamyon insani yardım girişine izin verilecek.
- Kritik altyapının yenilenmesi ve yıkıntıların kaldırılması için uluslararası ekipman Gazze’ye girecek.
- Yardımların dağıtımında İsrail ve Hamas’ın müdahalesi engellenecek; BM, Kızılay ve bağımsız kuruluşlar devreye girecek.
Yeni Yönetim ve Geçiş Hükümeti
Gazze’nin yönetimi için Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir hükümet öngörülüyor. Bu hükümet, ABD’nin Arap ve Avrupalı ortaklarıyla kuracağı uluslararası bir kuruluş tarafından denetlenecek.
- Filistin Yönetimi reform programını tamamlayana kadar Gazze’nin yeniden inşası için bir finansman çerçevesi oluşturulacak.
- Gazze, bölgesel yatırımlar için cazip bir ekonomik bölge haline getirilecek.
- Modern şehirleşme tecrübesine sahip uzmanların projelere dâhil edilmesiyle istihdam yaratılması planlanıyor.
Hamas’a Sıfır Rol, Bölgeye Uluslararası Güvenlik Gücü
ABD’nin teklifinde en kritik noktalardan biri Hamas’ın geleceği. Plan, Hamas’ın yeni yönetimde hiçbir rol üstlenmemesini şart koşuyor.
- Tüneller dâhil tüm saldırı altyapısının ortadan kaldırılması isteniyor.
- Gazze’nin yeni liderleri, komşularıyla barış içinde yaşamayı taahhüt edecek.
- ABD ve Arap ortakları, geçici bir uluslararası istikrar gücü konuşlandıracak. Bu güç, ilerleyen dönemde oluşturulacak Filistin polis gücünü eğitecek.
- İsrail, Gazze’yi işgal etmeyecek, toprakları kademeli olarak uluslararası güvenlik güçlerine devredecek.
“Filistin Devleti İçin Yol Açılacak”
ABD teklifinde ilk kez, Filistin Devleti’nin kurulmasına giden sürece açık atıf yapılıyor. Planda, Filistin Yönetimi reform programını uyguladıkça, Gazze’nin yeniden inşasıyla birlikte “Filistin Devleti’nin güvenilir bir yol haritasının” ortaya çıkacağı vurgulanıyor.
Doha ve Dinlerarası Diyalog
Plan ayrıca Katar’ın arabuluculuk rolünü kabul ediyor. İsrail’in Doha’ya yönelik saldırılardan kaçınması taahhüt ediliyor.
Bunun yanında, radikalleşmenin önlenmesi için toplumsal dönüşümü hedefleyen dinlerarası diyalog süreçlerinin de başlatılması öneriliyor.
Hamas Kabul Etmezse Ne Olacak?
Teklifin dikkat çekici yönlerinden biri de şu: Hamas anlaşmayı kabul etmese dahi, önerinin bazı bölümleri uygulanacak. İsrail ordusu belirli bölgelerden çekilecek ve bu alanlar uluslararası güvenlik güçlerine devredilecek.
