Birleşmiş Milletler Genel Kurulu marjında Gazze’deki savaş gündemiyle kritik bir toplantı gerçekleştirildi. BM binasında basına kapalı yapılan zirveye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın yanı sıra, Endonezya, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Pakistan ve Mısır’dan devlet ve hükümet başkanları katıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başkan Trump’ın yan yana oturması dikkat çekerken, zirve diplomatik kulislerde “son yılların en önemli çok taraflı girişimlerinden biri” olarak değerlendirildi.
Trump: “Savaşı Belki de Şimdi Bitirebiliriz”
Toplantının açılışında konuşan ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’deki savaşın sona erdirilmesi konusunda umutlu mesajlar verdi:
- “Bu çok önemli bir toplantı olacak. Orta Doğu’nun büyük liderleriyle bir araya geliyoruz. Gazze’deki savaşı sona erdirmek istiyoruz. Belki de şu anda sona erdirebiliriz.”
- “Burada, esirlerin geri dönmesinin ve savaşın bitmesinin mümkün olup olmayacağını konuşacağız.”
Trump ayrıca, zirvenin kendisi için BM Genel Kurulu süresince yaptığı “en önemli toplantı” olduğunu söyledi.
Toplantı sonrası açıklamasında ise, “Gazze konusunda çok iyi bir görüşme yaptık. İsrail hariç bölgedeki büyük oyuncularla çok başarılı bir toplantı oldu. Onlarla da görüşeceğim” diyerek, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile planlanan görüşmeye işaret etti.
Erdoğan: “Sonucu da Hayrolsun”
Toplantı sonrası Türkevi’nde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirveden çıkan sonuçtan memnun olduğunu belirtti:
- “Sonuç bildirgesi biraz sonra açıklanır. Sayın Trump’ın ve Katar Emiri Şeyh Temim’in yapacağı açıklamalarla bu akşamki toplantının sonuç bildirgesi ortaya çıkar. Çok verimli, güzel bir toplantıyı bitirdik.”
- “Ben memnunum. Sonucu da hayrolsun.”
Erdoğan’ın temkinli fakat olumlu mesajları, Türkiye’nin süreçte arabuluculuk rolünü ön plana çıkarmaya devam edeceğini gösterdi.
Bölgesel ve Küresel Önemi
Bu zirve, birkaç açıdan kritik görülüyor:
- Diplomatik Denge: Türkiye ve ABD’nin aynı masada yer alması, Gazze meselesinde Batı ile İslam dünyasının ortak zemin arayışını yansıtıyor.
- İsrail Faktörü: Trump’ın özellikle “İsrail hariç” ifadesi, Washington’un Tel Aviv’e baskı kurma ihtimalini gündeme getirdi.
- Esir Müzakereleri: Zirvede öncelikli konunun siviller ve esirlerin durumu olduğu anlaşılıyor. Bu, sahadaki insani krizin diplomasiye yön vermeye başladığını gösteriyor.
Analiz: Beklentiler ve Zorluklar
Her ne kadar toplantı umut verici açıklamalarla sonuçlansa da, somut adımların ne ölçüde atılacağı belirsiz. İsrail’in masada olmaması, alınacak kararların uygulanabilirliği konusunda soru işaretleri yaratıyor. Öte yandan, Erdoğan ve Trump’ın aynı masa etrafında Gazze gündeminde buluşması, uluslararası diplomaside yeni bir dönemeç olarak yorumlanabilir.
