Çin’in en gelişmiş uçak gemisi Fujian, yeni nesil elektromanyetik mancınık sistemi (EMALS) ile üç farklı uçağı başarıyla fırlattı. Bu teknolojiye sahip dünyadaki tek diğer uçak gemisi, ABD’nin USS Gerald R. Ford gemisi.
İlk Kez Bir Hayalet Uçak: J-35 Kalkış Yaptı
CCTV’nin yayımladığı görüntülerde, beşinci nesil J-35 hayalet savaş uçağı, 4,5 nesil J-15T savaş uçağı ve KJ-600 erken uyarı uçağı, EMALS sayesinde havalandı. Böylece J-35, bu sistemle kalkış yapan ilk hayalet uçak olarak tarihe geçti.
“Mavi Su Donanması” Yolunda Büyük Adım
EMALS, uçakların daha ağır silah ve yakıt yükleriyle havalanmasına imkân tanıyor. Bu sayede Çin’in eski gemilerinde kullanılan ski-jump rampalarının sınırları aşılmış oluyor. Analistlere göre Fujian, daha geniş menzile sahip operasyonlarla Çin donanmasına “blue-water navy” yani küresel deniz gücü olma kapasitesi kazandıracak.
ABD ile Karşılaştırma: Güçlü Ama Nükleer Değil
Fujian’ın EMALS başarısı, Çin donanmasını ABD seviyesine yaklaştırıyor. Ancak önemli bir fark var: ABD uçak gemileri nükleer enerjiyle çalışırken Fujian hâlâ konvansiyonel yakıt kullanıyor. Bu durum, Çin gemisinin lojistik açıdan ABD’nin Nimitz ve Ford sınıfı gemilerinden daha sınırlı olduğu anlamına geliyor.
Resmî Katılım İçin Gün Sayıyor
Eski ABD Donanması kaptanı Carl Schuster, EMALS kalkışlarının ve iniş sistemlerinin başarıyla denenmesinin, Fujian’ın kısa süre içinde resmen Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması’na (PLAN) katılabileceğini söyledi. Nihai sertifikasyonların ise gelecek baharda tamamlanması bekleniyor.
Diplomatik Zemin: ABD Heyeti Pekin’de
Bu gelişme, altı yıl sonra ilk kez Pekin’i ziyaret eden ABD Kongresi heyetinin temaslarıyla aynı döneme denk geldi. ABD Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi üyesi Adam Smith, “Çin, dünyada en hızlı büyüyen orduya ve nükleer güce sahip ülke. Bizimle düzenli iletişim kurmamaları tehlikeli,” diyerek askerî diyaloğun önemini vurguladı.
Yanlış Hesaplama Riski
ABD ile Çin gemi ve uçaklarının sık sık birbirine tehlikeli derecede yaklaşması, “yanlış anlamalar ve kazara çatışma” riskini gündeme getiriyor. Yapay zekâ, insansız sistemler ve siber kabiliyetlerdeki hızlı gelişmeler de bu riski artırıyor. Bu nedenle hem Washington hem Pekin, iletişim kanallarını açık tutmak için karşılıklı mesajlar veriyor.
Stratejik Denge Değişiyor mu?
Fujian’ın EMALS ile test uçuşlarını tamamlaması, sadece Çin donanması için değil, tüm Asya-Pasifik dengeleri için kritik bir gelişme. Tayvan’dan Güney Çin Denizi’ne, Japonya’dan Filipinler’e kadar bölgedeki her aktör, Pekin’in bu hamlesini yakından izliyor. Uzmanlara göre, Çin’in bu adımı ABD’nin Pasifik’teki askerî üstünlüğüne doğrudan meydan okumanın başlangıcı olabilir.
